Wednesday 27 May 2020

MAANSADII GUJO MARAN



Sida aad la socoteen doorashadii ka dhacday dalka Soomaaliya 2016 , waxaa ay aheyd mid musuqmaasuq miiran ah, oo ku suntan midii ugu xumeyd ee dalka soo martay. 

Kuraasta xildhibaanada ayaa qaar si cad loo boobay, waxaana kuraas la’aan noqday dad aan laga soo bilaabo 1954 xildhibaan waayin, maadaama ay dad ahaan iyo deegaan ahaan xaq u lahaayeen. 

Markiise hoggaamiye liita, asee aan aqoon taariikhda dadka iyo dalka xukun uu qabto waxaa dhacda inuu sameeyo taariikh gurracan, oo ku noqota bar madow noloshiisa, sidoo kalana galaafata hamigiisa siyaasadeed ee danbe. 

Aniga Abdiweli Garyare ah ayaa u taagnaa mid ka mid ah kuraastaasi la musuqmaasuqay, waxaana ka timiyey maanso gaaban, asee markii danbe noqotay silsilad dheer oo ay suugaanyahano kale oo isugu jira rag iyo dumar ay ka qeybgaleen, sidoo kalana gaartay in ilaa BBCSOMALI laga soo daayo silsiladaas . Taasi oo ku socotay Abdikariim Guuleed iyo Raacyihiisa aragtida aan laheyn ee Maxamed Xaashi Carabeey

Gabanadaan dhallaanimo
Garabsiga laheynbaa
Gooh igu bilaaboo
Galaw iiga boodoo
Gudin ii afeystoo
Gama iiba diidoo
Godkan igu ilaawee

Aaway garashadii
Gacalnimo maxaa helay
Gar cadaagi reeraha
Miyuu gabay xal helidii

Todobaatan galabood
Miyaa gabalku ii dhacay
Anigoo gabraariya
Gurigaad i geyseen
Gobonimo ma saasbaa? 

Maxamedow ku garansani  
Abdikariim gilgilashiyo
Giiro isu qarintiyo
Ka gundheer xaajada

Taariikh gu’weynbaa 
Garaadow ka heystaa 
Libaax nin galaday’iyo 
Kala garay ninkii ganay 

Waxaa uga gol-leeyahay 
Guuxa hoos u baxyiyo 
Gurbaankaan xigtada galay 
Gaaleef afbeeshiyo 
Gujo maran ku suntaday 


Curiye: Abdiweli Ibrahim Garyare
10-12-2016
Cadaado. Galmudug, Somalia 

MINAAN LA XOORIN WAA XAKAAR




Caawa ayey igu soo dhacday sameynta suugaanta hoose, aniga oo wali gaarin Muqdisho, oo Nairobi jooga. Markaasi ayaan is iri la wadaag saaxiibada facebook. Maxamed Dhaaley iyo Cabdiraxiim H. Galayr oo aan hubo inay macalimiin ku yihiin hal-abuurka ayaana leeyahay intaasi hordhaca safarka u qaata. Abdirisak Bulgaaz isagana waa macalin baryahan wacdaro dhigay.  Saaxiibkeey Sayidali Abdulle isagana hala gaarsiiyo, maxaa yeelay farriintuu fahmaa. Waxaana ay guud ahaan ka hadleysaa in isbadel uu dalka u baahan yahay, madaxda joogtana aan lagu haleyn karin.

Intaan walxatoo Xa ku taal
Minaan la xoorin waa xakaar

Xasuuqa shacabkee joogsaneyn
Minaan la xoorin waa xakaar

Xabaalka badi xisaab la'aan
Minaan la xoorin waa xakaar

Xaqana diid, dulmina doon
Minaan la xoorin waa xakaar

Xuurta qabiil la soo indhacadow
Minaan la xoorin waa xakaar

Xalaal ka roor, xaaraana doon
Minaan la xoorin waa xakaar

Xeyndaab jufeed madal ka doon
Minaan la xoorin waa xakaar

Xigaalka xoor, cadow xanbaar
Minaan la xoorin waa xakaar

Xuseen ka fiig, axmaarna raac
Minaan la xoorin waa xakaar

Beeso ku doon xilkii dalkeen 
Minaan la xoorin waa xakaar

Xaquuq la'aan dhasheen ka yeel 
Minaan la xoorin waa xakaar 

Xafuunyo kala riix Xamar-ta weyn
Minaan la xoorin waa xakaar

Xulufo aan wadani aheyn
Minaan la xoorin waa xakaar

Tiradan xagal daaca 'ahee wadnaa (4.5)
Minaan la xoorin waa xakaar

Xaalufkaa badeenii ku dhacay
Minaan la xoorin waa xakaar

Xubin xubin u goo' dalkan midkaa
Minaan la xoorin waa xakaar

Odey la xiiqsan burburkeen 
Minaan la xoorin waa xakaar

Xeerbeegti aan xaqsoor aheyn
Minaan la xoorin waa xakaar

Aqoonyahan aan xishood laheyn
Minaan la xoorin waa xakaar

Xukuumad aan dugsi laheyn 
Minaan la xoorin waa xakaar

Diinta xumeeye, dastuur ku baaqe
Minaan la xoorin waa xakaar

Xabad ku faan, qallina diid
Minaan la xoorin waa xakaar

Sucudiyaa giriifay xiriirka loo jaraa
Minaan la xoorin waa xakaar

Curiye: Abdiweli Ibrahim Garyare
09-08-2016
Nairobi, Kenya

FIIRO GAAR AH: Sida aan u qoray ayaan mas'uul ka ahay, ee sida aad u fasirato shaqo kuma lihi.

Tuesday 26 May 2020

MAANSADII : XAMAREEY WAR IGA HOO



Waa maanso aan caawa sameeyey, aniga oo caasimada Soomaaliya kusoo hal-qabsanaya, oo farriin ugu faraya xildhibaamada dooran doona hoggaan ka dalka ee leh  Madaxweyne iyo guddoomiye labadaba. Ujeedkana waa inay u dhimriyaan dalkan iyo shacabkan daalan, oo aysan usoo dooran mid uga sii dara. Waaba haddii dhego dal jaceyl u daloolaane!. BAL ADBA!!. 

  1. Xuduntii midnimadaay
  2. Xagal-daaca diidaay
  3. Xaruntii israaciyo
  4. Xeerkeena dhowrtaay
  5. Xanaaneyso wacan'iyo
  6. Madashii  xaq-soorkaay
  7. Xamareey war iga hoo.
  8. Xildhibaano xulaniyo
  9. Kuwa xaalkooda ba'an yahay
  10. Baa xeradaada joogoo
  11. Doorasho u xeydane
  12. Bal xogeyda gaarsii
  13. Siyaasiga xuurteysanee
  14. Xeerarkii aduunyada'iyo
  15. Xaalkii dalkeenaba 
  16. Xisaab aan ku heynbaa
  17. Xil idin ka raba'ee 
  18. Inta aad xujeysaan
  19. Xaglihiis is dhaafiya
  20. Dowladeena xooriyo
  21. Hantideena xaabsade
  22. Xabadaa dhaceysiyo
  23. Xabaalaha la qodayaa
  24. Xikmad kuma badalahana
  25. Xulafadiisa diidoo
  26. Xargaha u wada jara
  27. Xurnimo ma jirtoo
  28. Xanbaa socotee
  29. Xaqiiq u hadloo
  30. Xulkii doorashada 
  31. Xaalkeed ma helnee
  32. Xisbiyada ordayow
  33. Xisaabta furfura
  34. Maankana xanibkiyo
  35. Ka daaya xiqdiga
  36. Xamar oo tacsidu taal
  37. Xeyn-daab ku dheelkiyo
  38. Xafladahaa maqlaayaa 
  39. Xeer waan u waayee
  40. Xildhibaan bal faalee
  41. Xeer-beegtiyey maqal.
  42. Walaalkaa xujeysani
  43. Xaqa ina u sheegtaa
  44. Waa xadiis saxiixoo
  45. Xasuus aan ku heystee
  46. Xajisoo bal iga hoo
  47. Xumaha shacabkiyo
  48. Dhiig lagu xashaashiyo
  49. Dulmi la xigsadaa ' iyo
  50. Xaalufinta dalkaagiyo
  51. Xasilooni diidmada 
  52. Xil laguma helayee
  53. Xeelad kale la kaalaya

Curiye : Abdiweli Ibrahim Garyare ,
Muqdisho, Soomaaliya
04-01-2017

MAANSADII: “ RAJADA YAAN LAGAA DILIN “


Xalay oo ay taariikhdu tahay 26-05-2020 ayaa waxaa hal-abuuray maansada “ RAJADA YAAN LAGAA DILIN “ taasi oo ku timid in taliska maanta Villada jooga ay kasoo yeereyso xukun kororsi, iyaddoo awal qaati laga joogay kelitalisnimadiisa lagu soo xakaaray 3 sano oo uu ummadda hor fadhiyey. 

Sidaasi darteed, ayaa maansadan oo aan kusoo hal-qabsaday saaxiibkeey Mohamed Dhaalaay uga digayaa inaysan raali ka noqon rajada keliya oo ay heysteen, taasi oo ah “ IS DOORASHADA 4 SANO MAR” taasi oo astaan u ah inay iska ilaaliyaan xukun dheereysi laga dhaxlo “ Xukunka oo kusoo noqon gacantooda, sidii horey u dhacday oo kale”. 


  1. Dadweynow digniin guud 
  2. Dowladii aan dhisaniyo 
  3. Madaxdii la doortiyo 
  4. Doonisteena nabadeed 
  5. Dood baa ka timidoo 
  6. Weydiin baa dibada taal 
  7. Imisey duruuf adeg 
  8. Daris aad la noqoteen ?
  9. Imisaa damiir xumo 
  10. Dalka aad ku dumiseen?
  11. Imisaa  dalaaliin
  12. Dowladnimada diidoo 
  13. Durbaan aan u sidateen ?
  14. Imisaa dastuurkiyo
  15. Diinteena durayoo 
  16. Derin aad u fidiseen?
  17. Imisaa duqowdiyo 
  18. Caruurteena dooxdoo 
  19. Darajo aad ku sharafteen ? 
  20. Imisaa fariid diran 
  21. Doqon dhaafisee noo 
  22. Dib aad uga shaleyseen ?
  23. Dadkeygow aduunyada 
  24. Duul waliba wuxuu falo 
  25. Dhigan weeye daalacan 
  26. Dulucdiyo ujeedada 
  27. Dhaleeyow bal deymoo 
  28. Bal daliili maansada 
  29. Su’aalaha daleyda ah
  30. Dib u celi xasuusaha 
  31. Bal gorfee dagaaladii 
  32. Daqaradii na gaariyo 
  33. Dalanbaabi wixii dhacay 
  34. Sow damaca waalida 
  35. Iyo xukun ku diinkii
  36. Dalow nagama ridinoo 
  37. Daleelkaa namuu dhigin? 
  38. Dib u socodka liitiyo 
  39. Dorashada midkan rabin 
  40. Inaa deedefeysaan 
  41. Bal maxaa ku diideen? 
  42. Ninka doraad la doortee 
  43. Laga waayey dariiqii 
  44. Duubka loogu xiray shalay 
  45. Bal muxuu daliil’ iyo
  46. Dood nooga dhigayaa? 
  47. Waa su’aal da’weynoo 
  48. Dockastaba ka eegaye 
  49. Duqa Villada joogana
  50. Diiwaankiisa baaroo 
  51. Damiiciisu muxuu yahay? 
  52. Da’yarteena Soomaal 
  53. Waa duul xaqoodii 
  54. Laga daahay waa hore 
  55. Qabatimay dacdaradoo 
  56. Hadimadeey dan moodeen 
  57. Waxase iga dardaaran 
  58. Dowladnimaa na deeqdee 
  59. Dadkeygow digtonow 
  60. Dibnihiina fura’oo 
  61. Rajada yaan laga dilin 


Curiye: Abdiweli Garyare 
Muqdisho- Somalia,

26-05-2020

MAANSADA HADMAYNU XOR NOQON

MAANSADA HADMAYNU XOR NOQON: Waxaa caawa aan Hal-abuuray maansadaasi, oo igu dhalisay in aan dadkeyga murti ahaan ula wadaago. Ujeedkana waa wax iska weydiinta waxa inaga haleysan goorta aan haggaajisan doono, si aan dhibka uga baxno. Waana su'aalo miiran iyo maan la hadal muhiim ah. 


  1. Hadmaynu dadyow xor noqon 
  2. Dellega iska beerta oo
  3. Dagaalada aan jecleyn?
  4. Hadmuu damaceeno noqon
  5. Dowladnimo tamaan ahiyo 
  6. Deris iyo walaalnimo?
  7. Hadmaa dib u socodkiyo 
  8. Dayowga laga bixiyo 
  9. Dunida aan hiigsanaa?
  10. Hadmaa dilka ehelkiyo 
  11. Duqeyntoo laga gudbiyo 
  12. Dawada aan wada helnaa?
  13. Hadmaynu ku dalxiisinoo 
  14. Dalkeena hamsami u baran 
  15. Allaa deeq uga helnee 
  16. Hadmaa kala diristiyo 
  17. Khiyaanada deriskiyo 
  18. Dacartiyo cadaawaha
  19. Diidnay bulshada oran?
  20. Dalkeenoo dib u dhisniyo 
  21. Hadmeynu danteena garan
  22. Diiftaba ha inaga hadhee?
  23. Niyadda yaa doojinoo 
  24. Nabada deyrkeeda noqon 
  25. Waryaa dildilaaciyo 
  26. Dalowga inaga qabtoo 
  27. Ducada aan ku hoobinaa?
  28. Liitaha goortuu damshido 
  29. Halkaan iska damin laheyn 
  30. Nin doorkeenaa ku dhaca 
  31. Haddana uma diir naxnoo
  32. Sheedaa kaba daawanaa!!
  33. Hadmaynu diidnay oran 
  34. Shacabkoo duloobiyo
  35. Ciidankoo duruuf iyo 
  36. Diiftu ay la jaal tahay 
  37. Dal-jirihii la doortayna 
  38. Hantideena daabulan?
  39. Hadmaan diiwaanka gelin 
  40. Ummaddii dulqaadkiyo 
  41. Dareenkoodu wacnayoo 
  42. Dib u hanta kalsoonida?
  43. Daa'imow allahayow 
  44. Duulkaan dayeysani 
  45. Dowgii lagu hagaagiyo 
  46. Dowladoo na deeqdiyo 
  47. Danahooda fahansii 

Curiye; Abdiweli Ibrahim Garyare 
Muqdisho, Somalia 
18-02-2017